OGÓLNIE, czyli mała historia orkiestry OSP

(na podstawie wygłoszonego przemówienia Prezeza OSP z dnia 06.06.2004 z okazji 100-lecia OSP w Kolnie)

Szanowni Państwo! Druhowie Strażacy!

To już 100 lat nasza kolneńska organizacja strażacka służy swojemu miastu i okolicznym miejscowościom oraz ich mieszkańcom.
Miasto Kolno już od chwili swego powstania przeżywało klęski pożarów. Żywioł niejednokrotnie niszczył doszczętnie całe miasto. Władze miasta i jego mieszkańcy organizowali się do walki z pożarami aby zmniejszyć straty i zagrożenie ludzi.
Z zachowanych dokumentów wynika, że już w 1799 r. Rada Miejska dysponowała 56 drewnianymi szpryczami i aż dziewięćdziesiąt trzema drabinami. A wcześniej w dniu 13 października 1765 r. Stanisław August Poniatowski utrzymał w mocy wszystkie dotychczasowe prawa i przywileje nadane miastu Kolnu oraz nadał nowe pieczęcie i herb. Przodkowie pomni licznych pożarów umieścili w herbie postać św. Floriana - patrona walki z pożogą.
W 1812 r. miasto zatrudniało dwóch stróży nocnych, którzy grzechotkami alarmowali mieszkańców na wypadek pożaru. Miasto posiadało także na utrzymaniu narzędzia ogniowe (drabiny, bosaki , szprycze, sągwie na wodę). Kroniki z 1850 roku mówią nam o tym, że na rynku kolneńskim została zbudowana szopa drewniana, w której przechowywano narzędzia ogniowe. Te zabiegi rajców miasta i samoobrona mieszkańców nie wystarczyły, aby zapewnić bezpieczeństwo pożarowe. Pożary w dalszym ciągu nękały miasto i zbierały smutne, ale obfite żniwa.
Dlatego właśnie w 1902 roku z incjatywy aptekarza Pawła Olechowskiego i urzędnika Urzędu Powiatowego Jana Mogielnickiego utworzona została Ochotnicza Straż Pożarna, a w roku 1904 dopiero po dwóch latach władze carskie wyraziły zgodę na jej legalną działalność i tę datę przyjmuje się za początek jej zaistnienia.
Paweł Olechowski został pierwszym Naczelnikiem Straży, a Jan Mogelnicki jego Zastępcą. Ochotnicza Straż Pożarna liczyła wtedy 13 członków. Wyposażenie jej było bardzo skromne - 15 bosaków, 12 beczek na wodę, 3 wiadra i 3 trąbki do sygnalizowania pożaru.
W 1907 roku przy OSP powstała orkiestra dęta, która do dziś prowadzi swoją działalność. Zorganizowano też Koło Amatorów, które urządzało przedstawienia dla mieszkańców miasta i okolic. W okresie zaborów przy Straży skupiali się najwartościowsi ludzie, ludzie patrioci, którzy oprócz podstawowej działalności - walki z pożarami starali się krzewić naszą kulturę, literaturę, muzykę narodową. W czasie I-szej wojny światowej pożary także niszczyły miasto. Kroniki wspominają pożar z 1915 r, który strawił znaczną część miasta a strażacy gasili już pożar przy użyciu ręcznej sikawki czterokołowej.
Po uzyskaniu przez Polskę Niepodległości straż jeszcze bardziej okrzepła, ożywiła się jej działalność. W dniu 3 maja 1919r strażacy wraz ze swoją orkiestrą brali udział w wielkiej manifestacji niepodległościowej - akcja sadzenia drzew „Dębów Wolności" Na czele Straży był Naczelnik a plutonami dowodzili Komendanci.
W pamięci mieszkańców pozostali Komendanci - Franciszek Czereszewski, Aleksander Karwowski a także Gospodarz Straży Józef Pikuliński. On był głównym inicjatorem wszelkich poczynań związanych z budową strażnicy przy ul. Łomżyńskiej. Budynek ten stoi do dziś a w okresie międzywojennym był on ośrodkiem życia kulturalnego i towarzyskiego w Kolnie. Tu była sala kinowa, odbywały się występy zespołów artystycznych, organizowano zabawy taneczne. Urządzano także loterie fantowe, majówki na Wiszałkach i w lesie pod Rydzewem i wielokrotnie w remizie strażackiej w Kolnie a dochód z nich przeznaczono na zakup instrumentów muzycznych, sprzętu pożarniczego i jego konserwację.
W 1922 r. Straż liczyła 50 członków. W jej skład wchodzili rolnicy, rzemieślnicy, kupcy. Niezależnie od tego Straż miała członków wspierających, którzy finansowo wspierali jej działalność.
W roku 1932 miał miejsce największy w okresie międzywojennym pożar w Kolnie Zniszczył on miasto w 80%. Pożar trwał 3 dni a jego gaszenie utrudniał bardzo silny wiatr. W akcji ratowniczo-gaśniczej oprócz miejscowej jednostki brały udział straże z Łomży, Grajewa, Szczuczyna a także Straż Niemiecka z Pisza. Oddziałom strażackim pomagało wojsko i policja z Łomży. W czasie akcji ratowniczo-gaśniczej ranny i poparzony został Naczelnik kolneńskiej Straży Pożarnej dh Roszkowski - Kierownik miejscowej Szkoły Powszechnej.

Wybuch II - ej wojny światowej wielu kolneńskich strażaków porozrzucał po świecie. Niektórzy już na początku wojny zostali uwięzieni w Białej Piskiej, inni wywiezieni na roboty do Niemiec, jeszcze inni trafili do rosyjskich gułagów. W czasie okupacji niemieckiej Ochotnicza Straż Pożarna prowadziła swoją działalność, oprócz gaszenia pożarów, pomagała polskim patriotom. W dniu 22 lipca 1944 r miejscowe gestapo wtargnęło w czasie nocnego dyżuru do pomieszczeń straży. Pobito a następnie aresztowano strażaków, którzy już nigdy nie wrócili do swoich domów.
Pamięć zachowała druhów: Kleczyńskiego, Leszczyńskiego, Melnika, Szmita, Łępickiego. Od tej pory aż do wyzwolenia straż praktycznie nie istniała.
Natychmiast po wyzwoleniu Ochotnicza Straż Pożarna odradza się na nowo. Jej członkowie przystąpili do remontu i kompletowania niezbędnego sprzętu, który uzupełniali zdobytym w Niemczech. Pierwszym Naczelnikiem Straży po wyzwoleniu był Władysław Sokołowski. Jeszcze większe ożywienie w OSP następuje po roku 1956. Straż otrzymuje lepszy i efektywniejszy sprzęt: motopompy pożarnicze a także samochody. Na początku lat 70-tych dysponuje już 3- ma samochodami pożarniczymi. Następuje intensyfikacja szkolenia pożarniczego. Obsługa nowego sprzętu wymaga większej wiedzy i umiejętności. Zaczęto więc wyrabiać nawyki w sprawianiu tego sprzętu. Strażacy rozpoczęli także inny rodzaj działalności -nadzór prewencyjny - zapobieganie pożarom. Co roku dokonują kontroli przeciwpożarowych, pouczając mieszkańców jak postępować, aby nie spowodować pożaru.
Jak niegdyś - organizowano majówki, loterie fantowe, strażacy Uczestniczą w pracach społecznych na rzecz miasta.
W 1979 r w dniu Jubileuszu 75-lecia Prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej był dh Stanisław Malinowski dyrektor Szkół w Kolnie Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Łomży. Ochotnicza Straż Pożarna liczyła 65 członków czynnych, 25 członków żeńskiej i młodzieżowej drużyny pożarniczej, a orkiestra skupia 40 osób pod kierownictwem druha Karola Marcoli.
Ochotnicza Straż Pożarna w Kolnie odnosiła wiele sukcesów w szkoleniu pożarniczym - zajmowała czołowe miejsca w różnych szczeblach zawodów pożarniczych i przeglądów orkiestr dętych.
W pamięci ludzi żyjących zostają zmagania z trzema wielkimi pożarami w których gaszeniu uczestniczyła kolneńska Straż tj. w roku 1959 w Borkowie - spłonęło 148 budynków i 1962 w Dzierzbi, w Zabielu od iskierki z popularnej „ciuchci" spłonęła 1/4 wioski. Bardzo duży pożar wybuchł także w Kolnie na ulicy Łabno.
W dniu 1 stycznia 1977 r. w Kolnie zostaje powołana Zawodowa Straż Pożarna. Stopniowo ale systematycznie zwiększa ona swój stan osobowy i zastępuje Ochotniczą Straż Pożarną w gaszeniu pożarów, chociaż w szeregach jej są także strażacy ochotnicy. Inna zatem jest rola Ochotniczej Straży Pożarnej, jej potrzeby i funkcjonowanie. Naszym głównym celem jest szkolenie młodzieży, branie udziału w zawodach sportowo - pożarniczych oraz utrzymanie orkiestry. Orkiestra funkcjonuje równolegle ze strażą ochotniczą. Jej rozwój następuje szczególnie po roku 1962, kiedy kapelmistrzem zostaje Karol Marcola.

Szanowni Państwo! Szanowni Goście!
Druhowie Strażacy, jak w życiu każdego z nas są chwile lepsze i są chwile trudne . Tak samo było i w naszej Straży. W połowie lat osiemdziesiątych nastąpiło chwilowe osłabienie działalności naszej orkiestry. W roku 1989 kapelmistrzem zostaje dh Mieczysław Parzych, który jest nim do chwili obecnej. Podniósł on orkiestrę z zastoju a nawet upadku, ożywił jej działalność, odmłodził ją, ukierunkował muzycznie poprzez stary, zawsze aktualny i nowy repertuar. Za ten sukces orkiestry należą się słowa podziękowania władzom Miasta poprzednich i obecnej kadencji, za wsparcia finansowe orkiestry i Ochotniczej Straży Pożarnej.
W 1994 r podczas obchodów Jubileuszu 90-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej Rada Miasta i Burmistrz Miasta, Józef Stanisław Szymanowski ufundowali dla naszej jednostki nowy Sztandar. W latach 90 -tych prócz działalności naszej orkiestry zawsze w zawodach sportowo - pożarniczych udział brały 3 młodzieżowe drużyny pożarnicze, które zajmowały czołowe miejsca.
Dzisiaj Ochotnicza Straż Pożarna w Kolnie liczy 33 członków orkiestry, 10 członków czynnych, 8 weteranów i 15 członków młodzieżowych drużyn pożarniczych (męskich i żeńskich).
Prezesem jest wieloletni działacz społeczny druh Roman Łukaszewicz, natomiast Naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej i opiekunem młodzieży jest druh Antoni Lewandowski. Poświęca on dużo czasu na przygotowywanie młodzieży do zawodów strażackich na różnych szczeblach.

Szanowni Państwo !
100 lat to mało - ale i jakże dużo. W tym czasie przez nasze szeregi strażackie przewinęło się wielu druhów, wiele pokoleń. Proszę zastanowić się - czy jest w naszym mieście druga, jakaś organizacja, która by zawsze, w czasie prosperity, ale także wojny, niepokojów społecznych, różnych klęsk była wierna swemu miastu i jego mieszkańcom.
Ranga, jaką cieszy się nasza organizacja strażacka, jest niewątpliwie zasługą ludzi, którzy do tej organizacji należą od lat i znani są w mieście ze swojej ofiarności w walce z żywiołem, pracy społecznej, jak i umacnianiu samej organizacji, a także naszych Władz różnych szczebli i w różnych okresach, naszych przyjaciół z wielu instytucji i organizacji. Szczególne słowa podziękowania należą się Dyrektorowi Zespołu Szkół Technicznych w Kolnie Panu Eugeniuszowi Gromadzkiemu za to, że jego młodzież jest członkami OSP i orkiestry. Pomaga nam w rozwiązywaniu naszych problemów z pełnym zrozumieniem. Serdeczne słowa podziękowania składam Dyrektorom wszystkich Szkół w Kolnie, Panu Komendantowi Powiatowemu PSP w Kolnie i jego współpracownikom za całokształt współpracy na co dzień. Również serdeczne podziękowania kieruję do naszych sponsorów, którzy nas wspierają moralnie i finansowo. Są zawsze z nami, a także do całego naszego społeczeństwa - mieszkańców Kolna i okolicy, którzy nam zaufali a my tego zaufania nie zawiedziemy.

Dziękujemy wszystkim.

Główna | Na górę